قبل از آزمون ۱۲مهر بخوانید-زیست و آزمایشگاه۱ - کنکور زیست شناسی تبریز

در آزمون‌‌ ۱۲مهر، دانش‌آموزان سال چهارم تجربی در بخش نگاه به گذشته این مبحث را مطالعه می‌کنند.
برای آمادگی شما عزیزان در این آزمون‌، نکته‌های مهم این مبحث در مطلب زیر جمع‌آوری شده است:

۱)     کلسترول توسط شبکه‌ی آندوپلاسمی صاف ساخته می‌شود و اگر سلول جانوری باشد می‌تواند در غشای آن قرار گیرد.

۲)     همه‌ی کانال‌های پروتئینی در غشا به مولکول‌های آب اجازه‌ی عبور می‌دهند.

۳)     میکروتوبول‌ها ساختارهای سلولی یوکاریوتی هستند و در هیچ باکتری وجود ندارند.

۴)     هر باکتری دارای پیلی ریبوزوم دارد.

۵)     ریبوزوم‌های باکتریایی مشابه ریبوزوم‌های درون کلروپلاست و میتوکندری بوده و با ریبوزوم موجود در سیتوسل و چسبیده سطح شبکه‌ی آندوپلاسمی سلول‌های یوکاریوتی متفاوت هستند.

۶)     بافت ماهیچه‌ای صاف از سلول‌های رشته‌ای دوکی شکل و غیر منشعب ساخته می‌شود و درون شبکه‌ی سارکوپلاسمی آن مقدار زیادی کلسیم ذخیره می‌باشد.

۷)     بسیاری از سلول‌های بخش خارجی پوست ساقه‌ی جوان کلانشیمی هستند و می‌توانند دیواره‌ی نخستین ضخیمی  داشته باشند.

۸)     از آنجایی که غلظت مواد غذایی قابل جذب در غذاهای گیاهی، به نسبت کمتر از مواد جانوری و گوارش مواد گیاهی دشوارتر است، طول لوله‌ی گوارش علف‌خواران بلندتر از گوشتخواران است.

۹)     در ملخ بر خلاف اغلب جانوران روده مسئول جذب مواد غذایی نیست و وظیفه‌ی آن جذب آب و فشرده‌تر کردن مواد غذایی است.

۱۰)سیرابی نزدیک‌ترین بخش معده‌ی گاو و روده نزدیک‌ترین بخش لوله‌ی گوارش گاو به دم جانور است.

۱۱)جریان هوای درون شش‌های پرندگان یک طرفه و از عقب به جلو ولی درنای پرندگان دو طرفه است.

۱۲)از هر بطن قلب در انسان یک سرخرگ خارج می‌شود. سرخرگ ششی خون تیره و سرخرگ آئورت خون روشن را خارج می‌کند. چهار سیاهرگ ششی خون روشن را به دهلیز چپ و دو بزرگ سیاهرگ خون تیره را به دهلیز راست وارد می‌کنند.

۱۳)دیواره‌ی لوله‌های هوایی بزرگ شامل نای و نایژه‌ها دارای حلقه‌های غضروفی زیادی است که مجرای آن‌ها را همیشه باز نگه می‌دارد ولی در دیواره‌ی نایژک‌های انتهایی حلقه‌های غضروفی وجود ندارد. در بیماری آسم نایژک‌ها که فاقد حلقه‌ی غضروفی هستند تنگ می‌شوند و تنفس را مشکل می‌کنند.

۱۴)ویژگی‌های خرچنگ دراز:

گردش خون باز دارد. (فاقد شبکه‌ی مویرگی کامل است)

همولنف دارد.

یک قلب دریچه‌دار دارد. (برخلاف کرم خاکی که چندین قلب لوله‌ای دارد)

در هنگام استراحت قلب خون از راه دریچه‌ها به قلب باز می‌گردد.

از قلب جانور خون روشن عبور می‌کند.

۱۵)فعالیت ترشحی غدد معده:

غدد بالاتر از پیلور ترشح آنزیم، اسید کلریدریک و فاکتور داخلی معده را بر عهده دارند.

غدد مجاور پیلور ترشح آنزیم به درون معده و ترشح گاسترین به درون خون را بر عهده دارند.

۱۶)کیتین: پلی‌ساکاریدی ساختاری که در اسکلت خارجی بندپایان و دیواره‌ی سلولی قارچ‌ها وجود دارد.

۱۷)کوتین: ترکیبی لیپیدی و پلی‌مری از اسیدهای چرب طویل است که اغلب از سلول‌های روپوستی گیاه ترشح می‌شود.

۱۸)کراتین: نوعی پروتئین ساختاری است که در پوست و مو وجود دارد.

۱۹)کراتینین: از مواد دفعی بدن و حاصل از متابولیسم در سلول‌های ماهیچه‌ای است.

۲۰)دم و بازدم در پرندگان:

دم: هوای تهویه نشده وارد کیسه‌های هوایی عقبی می‌شود، ۳۰% هوای تهویه نشده مستقیما وارد شش‌ها می‌شود، هوای تهویه نشده حاصل از دم قبلی وارد کیسه‌های هوایی پیشین می‌شود.

بازدم: هوای تهویه نشده از کیسه‌های هوایی عقبی وارد شش‌ها می‌شود، هوای تهویه شده از کیسه‌های هوایی پیشین خارج می‌شود.

۲۱)پرنده وقتی عمل دم را انجام می‌دهد از ۱۰۰% هوای تهویه نشده‌ای که به نای وارد می‌کند ۷۰% را به کیسه‌های هوایی عقبی می‌فرستد و در همان زمان ۷۰% هوای تهویه شده (دارای اکسیژن کم) دم قبلی را از شش‌ها به کیسه‌ی هوادار پیشین می‌فرستد.

۲۲)ویژگی‌های عمومی حشرات:

تنفس نایی دارند، گردش خون باز دارند، مواد دفعی نیتروژن‌دار را به صورت اوریک اسید دفع می‌کنند و اسکلت خارجی از جنس کیتین دارند.

۲۳)در ماهی و کرم خاکی، خون تیره از قلب عبور می کند ولی در خرچنگ دراز خون عبوری از قلب روشن (اکسیژن‌دار) است. در ضمن رگ خروجی از قلب (بدون توجه به تیره و یا روشن بودن خون موجود در آن) سرخرگ و رگ ورودی به آن سیاهرگ است.

۲۴)به دلیل بافت پیوندی عایق بین میوکارد دهلیز و بطن، انتشار تحریک از دهلیز به بطن فقط از طریق بافت گرهی صورت می‌گیرد.

۲۵)در قلب سرعت انتشار تحریک الکتریکی در گره‌ی دهلیزی بطنی و الیاف (سلول‌های ماهیچه‌ای) دیواره‌ی بین دو بطن نسبتا کم و در شبکه‌ی گرهی دیواره‌ی میوکارد زیاد است به طوری که تحریک به طور همزمان ماهیچه‌ی هر دو بطن را فرا می‌گیرد.

۲۶)زمان‌های ایجاد صداهای قلب با توجه به عملکرد این اندام:

صدای اول حاصل بسته شدن دریچه‌های دولختی (بین دهلیز چپ و بطن چپ) و سه لختی (بین دهلیز راست و بطن راست) است.

صدای دوم حاصل بسته شدن دریچه‌های سینی شکل (در ابتدای سرخرگ ششی و آئورت) است.

۲۷)بلافاصله پس از شنیدن صدای اول قلب (بسته شدن دریچه‌های دهلیزی-بطنی) در یک فرد سالم فشار خون در بطن رو به افزایش می‌گذارد و دریچه‌های سینی شکل باز می‌شوند تا خون از بطن‌ها خارج شود ولی در دهلیزها خون جمع می‌شود.

۲۸)سلول‌های بنیادی مغز استخوان مسئول ساخت سلول‌های خونی از جمله گلبول‌های قرمز هستند، پس سلول هدف هورمون اریتروپویتین (محرک تولید گلبول‌های قرمز) که از کبد و کلیه ترشح می‌شود سلول‌های بنیادی مغز استخوان می‌باشد.

۲۹)ماکروفاژها می‌توانند طول عمر بیشتر از لنفوسیت داشته باشند زیرا آن‌ها می‌توانند بیش از یک سال زنده بمانند.

۳۰)حرکت آب در عرض ریشه‌ی گیاهان:

مسیر غیر پروتوپلاستی (نیروی هم چسبی)

مسیر پروتوپلاستی ( اختلاف فشار اسمزی)

۳۱)گلومرول‌ها، مویرگ‌هایی هستند که در دو طرف خود سرخرگ دارند و نه سیاهرگ.

۳۲)انواع فرایندهای تشکیل ادرار:

ترشح: فقط انتقال فعال

بازجذب: انتقال فعال و انتقال غیر فعال

تراوش: فشار خون

۳۳)بازجذب NaCl و بیکربنات در کلیه به صورت فعال و غیر فعال صورت می‌گیرد، باز جذب گلوکز و آمینواسیدها تنها به صورت فعال انجام می‌شود. بازجذب آب و اوره فقط به صورت غیر فعال است.

۳۴)استخوان جناغ یک استخوان پهن می‌باشد و در بخش میانی آن بافت اسفنجی که حاوی مغز قرمز استخوان است وجود دارد.

۳۵)بافت استخوانی در ماده‌ی زمینه‌ای خود کلسیم و کلاژن دارد.

۳۶)ویژگی‌های استخوان ران:

از نوع استخوان‌های دراز است.

تنه‌ی استخوان از نوع بافت متراکم است و دو سر استخوان بافت اسفنجی وجود دارد.

درون بخش متراکم حفره‌ای وجود دارد که توسط سیستم‌های هاورس احاطه شده است و در آن مغز زرد استخوان وجود دارد.

در بافت اسفنجی دو سر استخوان مغز قرمز وجود دارد.

در مغز قرمز آن خون سازی (تولید سلول‌های خونی) انجام می‌گیرد.

بافت پیوندی رشته‌ای این استخوان را احاطه می‌کند.

رگ‌های خونی با نفوذ در بافت پیوندی رشته‌ای اطراف استخوان، وارد استخوان می‌شوند.

۳۷)حرکات گیاه:

الف) غیر فعال: عامل این نوع حرکات در گیاه غیر زیستی است. (مثل باز شدن هاگدان)

ب) فعال: خودبه‌خودی، القایی

ج) تاکتیکی: مانند حرکت آنتروزوئید خزه و سرخس به سمت تخم‌زا

د) تنجشی: شب تنجی، بساوش تنجی، لرزه تنجی