ساختمان سلول پروکاریوت و یوکاریوت - کنکور زیست شناسی تبریز

مقایسه(تفاوت) پروکاریوت ها و یوکاریوت ها

دارای هسته مشخص و محصور در غشا

فاقد هسته

دارای اندامک های غشا دار و مشخص

= دستگاه غشایی درونی

فاقد اندامک‌های محدود به غشا است.

اندازه بسیار متنوعی دارند.

اندازه یک سلول پروکاریوت ۱ تا ۱۰ میکرومتر است.

ماده ژنتیکی یک سلول یوکاریوتی عمدتاً در هسته (Nucleus) متمرکز است.

ماده ژنتیکی سلول در ناحیه شبه هسته‌ای موسوم به نوکلئوئید (Nucleoid) متمرکز شده ‌است.

سلول های یوکاریوتی دارای سه نوع RNA پلی مراز اصلی هستند. البته کلروپلاست و میتوکندری نیز RNA پلی مراز دارند.

سلول های دارای یک نوع RNA پلی مراز هستند.

ماده ژنتیکی یک سلول یوکاریوتی عمدتاً در هسته (Nucleus) متمرکز است. بخش اندکی نیز درون اندامک‌های درون سلولی نظیر میتوکندری، کلروپلاست و گلی‌اکسی‌زوم دیده می‌شود.

ماده ژنتیکی سلول پروکاریوتی که از لحاظ کمیت ۷۰۰ مرتبه کم‌تر از ماده ژنتیکی نوع یوکاریوتی است.

تاژک سلول یوکاریوتی عمدتاً از جنس پروتئین استوانه‌ای شکل میکروتوبول است.

تاژک سلول پروکاریوتی از جنس پروتئین فلاژلین است.

تاژک در حال حرکت، دارای حرکت شلاقی است

تاژک در حال حرکت، دارای حرکت چرخشی است

فرایندهای آندوسیتوز و اگزوسیتوز را فقط در انواع یوکاریوتی می‌توان یافت

فرایندهای آندوسیتوز و اگزوسیتوز را نمی‌توان یافت

حجم یک سلول یوکاریوتی هزاران بار بزرگتر از نوع پروکاریوتی است.

حجم یک سلول پروکاریوتی کم است.

فرمانروی :آغازیان -گیاهان- جانوران – قارچ ها در این گروه قرار دارند.

فرمانروی باکتری ها شاخص‌ترین نوع پروکاریوت ها هستند.

فرایند رونویسی در سلول های یوکاریوت کمی پیچیده تر از سلول های پروکاریوتی است. دارای اینترون و اگزون

فرایند رونویسی در سلول های یوکاریوت کمی ساده تر از سلول های یوکاریوتی است. و فاقد اینترون و اگزون(البته در آرکی باکترها استثا)

دارای پروتئین های متنوع است و دارای ۴ تا ۵ نوع هیستون که به DNA پیوسته اند.

دارای معدودی پروتئین(اکثراً آنزیم) است و فاقد هیستون

دارای پروتئین های اکتین یا میوزین است.

فاقد پروتئین های اکتین یا شبه میوزین

دارای میکروتوبول است.

فاقد میکروتوبول

کروموزوم های نوکلئوپروتئین دارند.

کروموزوم های نوکلئوپروتئین ندارند.

میتوز و میوز دارند.

میتوز ندارند.

ژنوم آن ها بیش از یک مولکول DNA خطی است.

دارای یک مولکول DNA حلقوی

ریبوزوم S80 دارند= بزرگتر و پیچیده تر البته در کلروپلاست و میتوکندری از نوع S70 دارند.

ریبوزوم S70 دارند= کوچکتر و ساده تر

سانترومر یا کینه توکور دارند.

سانترومر یا کینه توکور ندارند.

یک یا چند هستک دارند

هستک ندارند.

دارای کیپه های متعدد از یک ژن

از هر ژن یکی دارند.

همانندسازی در مواضع متعدد یا دارای چندین دوراهی همانندسازی

یک نقطه شروع همانندسازی دارند. و دوجهتی

سنتز همه زنجیره های پلی پپتیدی با متیونین فرمیله نشده آغاز می شود.

سنتز همه زنجیره های پلی پپتیدی با متیونین فرمیله آغاز می شود.

ردیف هاگنس (TATA )، راه انداز (پروموتور) RNA پلیمراز۲ است که به ردیف پرینبو در پروکاریوت ها شباهت دارد.

ردیف پرینبو(TATAATG ) در نزدیکی نقطه آغاز راه انداز (پروموتور) جای دارد.

معمولاً در انتهای ۵ پریم mRNA کلاهک وجود دارد.

کلاهک یا cap وجود ندارد.

به دو انتهای mRNA پروتئین های پیوسته متفاوت متصل است.

فاقد پروتئین های پیوسته به انتهای mRNA است.

اکثراً ردیف پلی A بلندی در انتهای ۳پریم در mRNA داند.

وجود ردیف پلی A در انتهای ۳پریم در mRNA نادر است.

mRNA منحصراً(مونو سیسترونی) یا تک ژنی است.

mRNA چندژنی(پلی سیسترونی) در آن‌ها متداول است.